Ruim veertig mensen trokken in de eerste twee weekenden van februari er weer op uit om mee te doen aan de Midwinterroofvogeltelling van de Vogelwacht Utrecht. Een activiteit die sinds 2010 ieder jaar plaatsvindt. Overigens gaat de historie van het roofvogels tellen in de Vogelwacht Utrecht nog veel verder terug. Het verslag van 2010 meldt daarover het volgende: “In 1977 is voor het eerst melding gemaakt van een roofvogeltelling in de provincie Utrecht. Na een bloeitijd tot in de jaren tachtig werd het stil. In 1997 vond een wedergeboorte plaats maar na 2000 werd het opnieuw stil. “
Tien jaar later werd de draad weer opgepakt. In die traditie beleefden de tellers van dit jaar een record. Er werden meer roofvogels waargenomen dan eerder in deze reeks van elf jaar.
Resultaten
De laatste kolom van onderstaande tabel toont de deze winter waargenomen soorten. Drie soorten springen eruit: veel blauwe kiekendieven, veel buizerds en een recordaantal torenvalken. De 12 blauwe kiekendieven werden in 5 telgebieden gevonden, alle gelegen in weidegebieden. De 679 buizerds halen net geen reeksrecord. Wel kwamen ze in alle telgebieden voor. Echt opzienbarend zijn de 244 torenvalken. Bijna twee keer zoveel als het oude maximum uit 2015.
Bij de andere roofvogels is het beeld vertrouwder. De havik is met 13 exemplaren heel constant. De sperwer zit met 23 goed op niveau. De slechtvalk blijft met 5 wat achter. Gelukkig doet de ruigpootbuizerd weer een keer mee; evenals als het smelleken. Helaas laat de zeearend juist verstek gaan.
Telresultaten 2010 -2020
| Soort | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 |
| blauwe kiekendief | 17 | 3 | 3 | 9 | 2 | 4 | 1 | 12 | |||
| bruine kiekendief | 1 | 1 | |||||||||
| buizerd | 478 | 545 | 540 | 570 | 543 | 719 | 387 | 434 | 627 | 529 | 679 |
| havik | 13 | 13 | 15 | 17 | 20 | 12 | 13 | 12 | 11 | 16 | 13 |
| rode wouw | 1 | ||||||||||
| ruigpootbuizerd | 2 | 1 | 2 | 1 | 4 | 1 | 1 | ||||
| slechtvalk | 6 | 2 | 6 | 9 | 9 | 8 | 7 | 18 | 10 | 9 | 5 |
| smelleken | 2 | 1 | 1 | 3 | 1 | ||||||
| sperwer | 23 | 12 | 31 | 22 | 17 | 25 | 18 | 12 | 20 | 15 | 23 |
| torenvalk | 89 | 56 | 81 | 55 | 51 | 124 | 49 | 73 | 124 | 92 | 244 |
| zeearend | 1 | 1 | |||||||||
| totaal | 628 | 631 | 674 | 677 | 645 | 901 | 479 | 555 | 796 | 662 | 978 |
| aantal telgebieden | 30 | 32 | 35 | 34 | 33 | 31 | 24 | 29 | 29 | 26 | 24 |
Omstandigheden
Twee factoren beïnvloeden altijd sterk de resultaten. Het spreekt vanzelf dat het aantal getelde gebieden van groot belang is. Dit jaar zitten we met 24 gebieden op de bodem van de elfjarige reeks. Dat onderstreept des te meer hoe talrijk de afgelopen winter is geweest. De andere sterke factor is het weer. Dat hielp deze keer wel mee aan een hoog resultaat. Alle tellingen zijn in droog weer gedaan, vaak met wat zon, wel ook met stevige wind. In de commentaren komt het beeld van mooi weer naar voren.
In diezelfde commentaren noemde menig teller nu een derde factor. ‘Muizenrijk’ is het toverwoord. De muizen worden in verband gebracht met de drie hoog scorende soorten: blauwe kiekendief, buizerd en torenvalk. Sommigen zien muizensporen: ‘..overal gaten..’. Anderen zagen de prooi gevangen worden. En mijn nieuwe telpartner Daan, wees mij sporen van woelmuizen in een wegberm.
Deze provinciekaart toont de gebieden die deze winter geteld zijn, met daarbij de aantallen waargenomen buizerds. De gebieden met de hoge aantallen bevinden zich duidelijk in de weidegebieden van de provincie, daar waar de muizen zijn. De gebieden op de Utrechtse Heuvelrug daarentegen laten meestal lage aantallen zien.
Bijvangst
Een van de aardigste onderwerpen in de commentaarrubriek op het telformulier vind ik altijd de bijvangst, soorten die je wel gezien hebt, maar niet mag tellen. Je bent uren buiten, ziet van alles, maar alleen de roofvogels kun je kwijt. Dus hier komen ze toch nog: kieviten, grote zilverreigers, blauwe reigers, raaf, ree, haas, kramsvogel, ooievaar, brandgans, kolgans, grauwe gans, Canadese gans, holenduif, koperwiek, zanglijster, klapekster, grote bonte specht, goudvink, putter, gaai, krakeend, kuifeend, grote zaagbek, konijn, steenuil. Veelal ook voorzien van, soms imposante, aantallen, maar dat voert hier te ver.
Dank
Tot slot rest een hartelijk dank aan alle tellers: Ad, Alice, Ard, Arend, Arjan, Arwin, Bert G, Bert vd B, Bert v ’t H, Daan, Doortje, Ed, Ewan, Frans, Frits, Gerard, H. Schuurmans, Harry, Henk, Jack, Janneke, Joop, Josje, Klaas, Korrie, Luuk, Maaike, Maria, Marian, Marie-Jose, Meriam, Nel, Rene, Sjef, Stefan, Toon, Wigle, Wilco, Wim vd V, Wim v L, Wouter, Ype.
Ype Hoekstra en Wim van de Vegte.