Jacob van de Wal schreef een verslag!
Wat een gewéldige avond was het, 29 september 2021.
Twee lezingen als doorstart van de coördinatiegroep Vogelwacht Nieuwegein-IJsselstein. De ontvangst was perféct: koffie/ thee mét vogel-cupcakes. Gebakken door enthousiaste kinderen van een lid.
Wat wil een mens nog meer.
Vogelinfo! En dat kwam er, vólop.
Albert de Jong van Sovon, dé vereniging van vogeltellers, nam ons mee in de ontwikkeling van de vogelstand door de jaren heen. Samengevat in een pracht figuur. Een soort van Rad – maar niet altijd van fortuin.
Bron: het zeer lezenswaardige “Vogelbalans 2020, thema Exoten” van Sovon.
De vogelstand wordt bepaald door het aantal jongen en de kans van overleven. Weidevogels hebben het ondertussen zwaar te verduren. Bij de kievit overleeft slechts 1 op de 10 legsels! De populatie gaat dan ook 5% per jaar achteruit. Rampzalig, tijd om op de barricaden te klimmen. Oorzaken van achteruitgang zijn de riant verslechterde biodiversiteit, bewerking van akkers tijdens het broedseizoen en natuurlijke predatie. Weides zoals die er tegenwoordig bij liggen, doen denken aan de toendra’s (met eenvoudige biodiversiteit) van Spitsbergen. Graseters – zoals ganzen – doen het daarentegen weer goed.
Er is ook een groep die die een positieve trend laat zien: moerasvogels. Met positieve ontwikkeling van “wetlands” als Biesbosch, Oostvaardersplassen maar ook een Zuidlaardermeer en verbetering van de waterkwaliteit. En daarnaast zijn de overwinteringsgebieden in Afrika de laatste jaren wat natter.
Ook een soort als halsbandparkiet doet het goed. Maar hoort die hier eigenlijk wel thuis? Dat is een vraag die naar voren komt. Oorspronkelijk komt deze soort uit India. Bij ons zijn ze waarschijnlijk uit een collectie ontsnapt. Ik heb vorig jaar nog een verkneukeld exemplaar van straat geplukt. De Dierenambulance bestempelde deze als “boos kijkend en beslist niet leuk” (als ze gezond zijn). Maar, kijk nou zelf.
Nederland is exotenland bij uitstek. We hebben er wel zo’n 250. Met dank aan ons transport, zeevaart en dergelijke. Van een paar honderd broedparen van de Halsbandparkiet zijn het er nu tienduizend (of meer). Ze overleven de winters met onze tropische tuinplanten/ zaden/ vruchten. In Overvecht veroorzaken ze een muizenplaag, in flats – tot 4 lagen hoog. Waar ze vakkundig mezenbollen en netten met pinda’s ontleden. Het wordt nog een uitdaging als ze zich aan de boomgaarden in de Betuwe gaan “vergrijpen”. Halsbandparkieten hebben gezamenlijke slaapplaatsen, Eén voor ‘s-zomers en één voor de winter. Ze vliegen tot wel 30! km. per dag om daar te komen. Kletsen tot na zonsondergang (steeds vroeger) met elkaar, waarna het in één keer stil wordt.
Het is beslist de moeite waard een kijkje te nemen op de site van Sovon. ik heb nog nooit zo’n mooie, “complete” en goed vormgegeven site gezien.
Vervolgens kwam Luc de Bruijn. Vogelliefhebber en mede-auteur van het práchtboek “Broedvogels in Nieuwegein”. In tegenstelling tot de vooraankondiging gaat hij het niet hebben over trends. Want die hebben we net voorgeschoteld gekregen.
Élke beschrijving van deze man doet hem tekort. Hij verenigt enthousiasme, humor en vermaak met veel kennis van zaken. Hij begint zijn verhaal met determinatie van duivensoorten naar geluid: “Roe – Koé Koe – Roekoe”, voor de houtduif. Maar die begint dan wel met (de tweede) Koe. Hij vertelt ook hoe je de roffel van de Grote Bonte Specht (kort en versnellend) onderscheidt van die van die van de Kleine Bonte Specht (een wat langere roffel).
Al sinds zo’n 1970 volgt Luc de ontwikkelingen op Amelisweerd. Nieuw Amelisweerd is dan net open voor publiek. Een vogelparadijs, voor de dan nog jonge Luc. Hij raakt met Amelisweerd bekend door een avondexcursie – op zoek naar de Nachtegaal. Daarna is hij verkocht en verknocht.
Zijn ouders zien hem weinig en maken zich zorgen, maar dat is onterecht. Samen met zijn vrienden houdt hij de vogelstand van Amelisweerd “in de peiling”. Zónder het Sovon op de hoogte te stellen, want die bestond toen nog niet. Luc hanteert nog steeds de eigen afkortingen van vogelnamen in plaats van die van het Sovon.
De begintijd was de tijd dat Glanskoppen nog beukennootjes uit je hand aten. Zo’n 200 nestkasten hebben de vrienden opgehangen en gevolgd. Zo kwamen ze erachter dat koolmezen met regelmaat een ei leggen bij de bonte vliegenvangers en andersom!
Sindsdien zijn vogels van naam veranderd: Vlaamsche Gaai werd Gaai, en tortelduif werd zomertortel. Ook het landschap van (Nieuw) Amelisweerd is flink veranderd. Van “ruig” naar een park. Tegenwoordig met een miljoen bezoekers per jaar. Moest je vroeger nog laarzen aan, nu is het droog. Met een verslechtering van flora en fauna tot gevolg.
De beeldenlaan bij Oud-Amelisweerd zit zonder beelden (waar zijn die gebleven?). Landerijen naast Amelisweerd zijn bebouwd met het Universiteitsterrein de Uithof. Om over van het effect de aanleg van de A27 in 1986 maar niet te spreken. Dat hebben we dan ook niet gedaan.
Elke eerste zaterdagochtend van de maand wandelt Luc door het park Oudegein. Op zoek naar vogels en allerlei andere dieren en planten Ga mee met deze man, dat is zeer de moeite waard!
Van 8 uur to 10 uur, Start bij Jacks Grillhouse.
Luc is ook te volgen op Youtube.
Met deze zeer geslaagde avond is de 5 “man” sterke coördinatiegroep Nieuwegein/IJsselstein weer opgestaan. Dit belooft nog wat. Met veel dank namens de ca. 40 aanwezigen.