Werkgroep Grote Karekiet Loosdrecht

 

Eckhart Heunks

 

06-15967867

 

eckhartheunks@vogelwacht-utrecht.nl

 

Martin Poot

 

06-51428367

 

martinpoot@vogelwacht-utrecht.nl

De werkgroep Grote Karekiet Loosdrecht heeft als doel om de broedpopulatie van de Grote Karekiet in de Loosdrechtse Plassen te monitoren en een bijdrage te leveren aan het lopende onderzoeks- en beschermingsproject van deze landelijk zeldzame broedvogel.

Grote karekieten worden sinds begin jaren negentig van de vorige eeuw door leden van de VWU geteld op de Loosdrechtse Plassen. Sinds de gemeentelijke herindeling van 2002 vallen de Loosdrechtse Plassen binnen de provincie Noord-Holland. Vanwege de historische binding en de langjarige uitvoering door de leden van de VWU is de werkgroep bij de VWU ondergebracht. De werkgroep bestaat sinds de oprichting in 2015 uit een vijftal vaste uitvoerders: Eckhart Heunks, Bernard Roelen, Eric van der Velde, Hans Tersteeg en Martin Poot, waarvan drie leden ook al telden toen de plassen nog bij Utrecht hoorden. De populatie grote karekieten telde toen nog enkele tientallen territoria.

De werkgroep Grote Karekiet Loosdrecht is opgericht na het luiden van de noodklok in 2014 om aandacht te vragen voor de terugloop van de aantallen naar een dramatisch laag niveau. De directe aanleiding was onze ontdekking dat een grote rietkraag met een territorium van de grote karekiet was weggehaald voor het ontwikkelen van een ‘party eiland’ midden in de Loosdrechtse Plassen, met aandacht in verschillende media waaronder een radiouitzending van VARA’s Vroege Vogels en een artikel in Trouw.
Opname voor VARA’s Vroege Vogels (Foto Martin Poot).

Het aanhangig maken bij de inspectie van de Provincie Noord-Holland leidde tot een gerechtelijke veroordeling van de overtreder tot een geldboete en een opdracht tot herstelmaatregelen.

In 2015 is Vogelbescherming Nederland landelijk een onderzoeks- en beschermingsproject gestart om te trachten de grote karekiet voor Nederland te behouden. Samen met de Randmeren vormen de Oostelijke Vechtplassen met daarbinnen de Loosdrechtse Plassen de kerngebieden van de grote karekiet in Nederland. De nationale populatie is tot een alarmerend laag niveau gezakt van minder dan 100 territoria. Dat de Loosdrechtse Plassen nog steeds een kernbroedgebied voor Grote Karekieten zijn, is te danken aan de aanwezigheid van brede stromingrietkragen. De intensieve recreatie is blijkbaar geen beperking.

Het project van VBN wordt professioneel uitgevoerd door ecoloog Jan van der Winden en Sovon waarbij de werkgroep helpt. Eén van de belangrijkste beschermingsmaatregelen betreft het plaatsen van rasters voor de rietkragen om vraat door met name grauwe ganzen te voorkomen. De Provincie Noord-Holland ondersteunt dit initiatief vanuit het Gebiedsakkoord Oostelijke Vechtplassen. Door de rasters herstelt het riet, waardoor hopelijk de kwaliteit van het leefgebied verbetert. Daarnaast zijn er nog meer knelpunten op de Loosdrechtse Plassen  zoals bomengroei en hoge beschoeiingen die nadelig zijn voor het riet. Het onderzoek volgt op de voet of de maatregelen met onder andere de rasters helpen om de populatie grote karekieten uit het dal te halen.
Plaatsen van informatieborden bij de rasters om de rietkragen te beschermen tegen vraat door grauwe ganzen (Foto Martin Poot).

De werkgroep helpt hierbij met tellingen op Loosdrecht en assisteert ook bij het onderzoek naar het broedsucces, het ring- en zenderwerk, het terugzoeken van gekleurringde vogels en waar nodig  worden andere hand- en spandiensten verricht. De VWU heeft financieel bijgedragen aan het onderzoek in 2016-2018 naar de trekecologie met behulp van geolocators. De werkgroep wordt tevens ondersteund door het Plassenschap Loosdrecht dat geregeld boten ter beschikking stelt.

Iedereen kan een bijdrage leveren aan de monitoring van deze nationaal zeldzame soort door losse waarnemingen in te voeren in de website www.waarneming.nl. Met name meldingen buiten de Loosdrechtse plassen zijn erg waardevol voor het complete provinciale beeld. Geef deze ook door aan Wilco Stoopendaal, districtscoördinator D10 Utrecht. U kunt de DC mailen via lsb.utrecht@sovon.nl. Waarnemingen van gekleurringde en/of geringde vogels graag direct melden aan Jan van der Winden.