Om negen uur ’s ochtends 17 januari 2015, de zon komt net op, is het oppassen geblazen op de dijk en de trapjes de dijk op bij Durgerdam. Hier en daar ligt ijs dus het is verraderlijk. In Waterland, een oud poldergebied tussen Amsterdam en Monnickendam, is het steeds de vraag of er aan de andere kant van de oude zeedijk iets te zien is. Bij Durgerdam is dat het Buiten-IJ, maar wat zít er? Een eerste blik over de dijk levert brilduikers, meerkoeten en dodaarzen; de start is aarzelend maar de lucht strakblauw, dus dat belooft wat. Voorbij Durgerdam glibberen we over een betonpadje naar het kijkscherm in de polder IJdoorn. Hier gaat het over grote aantallen: ganzen overal, zwermen kievit en spreeuw. Twee haviken bakkeleien met een aantal kraaien en zorgen voor een amusant kwartiertje. Alleen een witte kwikstaat en een roodborsttapuit wagen zich solo op pad.
Bij IJdoorn (foto: Rien Jans)
Topper (foto: Hans van Zummeren)
Bij het Kinselmeer treffen we een eerste topper tussen de andere drijfsijsjes, waaronder ook nonnetjes en veel tafeleenden. Het kompas blijft voorlopig op Marken gericht; dijkje op, dijkje af, nu ook veel wulpen langs strekdammen. Bij de Gouwzee staan we versteld van de honderden nonnetjes recht vooruit, die in grote groepen bij elkaar zwemmen en jagen. Bijna achteloos noteren we ook forse aantallen brilduikers en één rietgors valt dan weer wel op. De gevoelstemperatuur blijft nul, maar dat merkt bijna niemand meer.
Grote aantallen nonnetjes (foto: Hans van Zummeren)
Geoorde futen (foto: Hans van Zummeren)
Na Marken loopt de excursie geheel van het padje, want we besluiten linea recta naar Enkhuizen door te rijden. Bij vuurtoren De Ven steken we ons hoofd boven de dijk en treffen we vijf geoorde futen heel dichtbij, dus de triggerhappy fotografen leven zich uit. Niets ontbreekt meer aan ons geluk als we in de spaarbekkens bij Andijk honderden toppers aantreffen. Desondanks splitst het gezelschap zich. De ene helft keert terug naar huis, de andere gaat verder noordwaarts via Medemblik tot uiteindelijk Den Oever.
Kramsvogel (foto: Hans van Zummeren)
Koperwiek (foto: Hans van Zummeren)
Buffelkopeend (foto: Hans van Zummeren)
Zij krijgen nog veel te zien: een veld met dik duizend toendrarietganzen; een akkertje bezaaid met 80 putters, met kramsvogels en koperwieken; een zeldzame Buffelkopeend bij de Dijkwielen, nog meer toppers en, nog net voor de zon weer onder gaat, de eerste grote zaagbekken. Wie dan nog niet tevreden is moet dóór naar Texel, maar we gaan naar huis. Mooi geweest.
Rien Jans